"Het is hier net de Biesbosch, daar lig je ook met uitzicht op de centrale van Geertruidenberg."
Woorden van Rob, nadat we geankerd hadden in een stille Rijnarm bij het Kernkraftwerk Philippsburg. Een wat tragische locatie. Blijkens de stoompluim die uit een van de koeltorens komt, draait hij nog wel. Maar het einde is nabij, zijn doodvonnis is getekend. Over tien jaar, in 2022, moet Duitsland onafhankelijk zijn van kernenergie. Het is een project, ondersteund door bondskanselier Merkel, dat haast vergelijkbaar is met Kennedy's aankondiging, in 1961, "to put a man on the moon before the end of the decade". Een vastgelegde datum creëert urgentie. Misschien is het nog wel ambitieuzer, omdat de infrastructuur van een heel land op de schop moet. Windenergie moet bijvoorbeeld een belangrijke rol gaan spelen, en die komt uit het landelijke noorden van Duitsland. De te sluiten kerncentrales staan in het industriële zuiden. Voer voor slimme ingenieurs, eens te meer daar er een groeiend verzet is tegen het spinrag van hoogspaningskabels dat nu al over het land groeit.

Intussen horen wij door telefooncontacten met de buitenwereld dat in Nederland het kabinet is gevallen. Natuurlijk is het doodsimpel om via het internet even alle kranten binnen te halen, maar niemand doet het. Onbelangrijk. Er wordt hier gepuzzeld op de technische vragen die zich blijven aandienen - jawel, nog steeds de watermaker; maar ook het recent ontdekte waterleidingcircuit voor toiletspoeling met buitenwater; er wordt gelezen in boeken van David Grossman, Irvin Yalom, Claudio Magris en Ingrid Jonker; en we genieten van het matineuze vogelkoor van Lerche, Pirol und Amseln