Nibelungen - end of the line

Dit is een kaartje uit het boek Das Nibelungenlied dat ik in Wenen heb gekocht. Het Nibelungenthema is al vanaf het begin van de reis, onmiddellijk na de Duits-Nederlandse grens, bij ons. Daar, op de kaart helemaal links bovenin, ligt Xanten, de burcht van Siegfried. Een heel eind stroomopwaarts liggen Worms en Speyer. Daar hebben we al eerder over bericht, met het vermoeden dat we na Siegfrieds dood afscheid van het verhaal konden nemen. 


Maar het blijkt maar ten dele over hem te gaan. Het verhaal begint en eindigt met een vrouw, Kriemhilde. In mijn Neuhochdeutsche vertaling:

Es wuchs im Burgenland ein hochadliges Mädchen heran, schöner als alle anderen auf der Welt, sie hieß Kriemhild. Später wurde sie eine schöne Frau; ihretwegen mußten viele Kämpfer ihr Leben verlieren.

De moord op Siegfried, haar man, is maar de helft van het verhaal en de opmaat tot het tweede deel, haar wraak. Speelt het eerste deel zich af aan de Rijn, het toneel van het tweede is de Donau, waarmee het op een onvermoede manier een verbindend thema wordt van onze reis. 
Na de dood van Siegfried huwt Kriemhild de Hunnenvorst Attila/Etzel. Na verloop van jaren nodigt zij onder het voorwendsel van een groot verbroederingsfeest haar Rijnlandse verwanten uit naar Etzels hof in Gran, het huidige Esztergom. Hagen, haar tegenspeler, doorziet haar plan, maar als loyale vazal van zijn koning Gunther gaat hij mee. Het eindigt met de slachting van de complete Bourgondisch-Duitse adel, en daarmee de ondergang van een dynastie. 
In een laatste confrontatie eist Kriemhilde van Hagen "Unwiederbringliches" - niet slechts de Nibelungenschat, die hij bij Worms in de Rijn heeft gegooid, maar ook het leven van Siegfried. Het is de concessieloosheid van de wraak.
Met het zwaard van Siegfried slaat zij hoogstpersoonlijk hem en haar broer Gunther het hoofd af. Zelf sterft zij onder de handen van Hildebrand, de wapenmeester van Dietrich von Bern, die besluit dat haar waanzin moet stoppen.
Het begon helemaal linksboven, het eindigt rechts onderin, in Esztergom. We zullen de Nibelungen niet meer tegenkomen.


Bespiegelend commentaar in mijn tekstversie: de enige overlevenden, Etzel en Dietrich, zijn ook de enigen die het verlies van vrienden en dierbaren niet beantwoordden met nieuwe wraak en moord. 

Ez wuohs in Buregonden / ein vil edel magedin,
daz in allen landen / niht schoeners mohte sin,
Chriemhilt geheizen. / diu wart ein schoene wip;
darumbe muosin degene / viel verliesen den lip

Zij werd tot bezeten wraakgodin.